روغن سیاه دانه به دلیل بهره مندی از فواید فراوان، از دیرباز مورد توجه مردم قرار داشته است و بسیاری از خواص درمانی آن بهره می بردند. با این حال با گذشت زمان و همزمان با پیشرفت های علمی در حوزه های مختلف، خواص روغن سیاه دانه بیش از پیش مشخص گردید و همین امر موجب شد تا استفاده از این ماده موثر دوچندان شود. امروزه می دانیم که این روغن با خواص و ویژگی های فراوان خود نقش مهمی در سلامت و شادابی موها و پوست ایفا می نماید. این محصول یک روغن مقرون به صرفه با مزایای متعدد است که در سال 2024 میلادی به عنوان یکی از ده ماده اصلی موثر در تقویت پوست و مو معرفی گردید.
فهرست مطالب
تاریخچه روغن سیاه دانه
روغن سیاه دانه از دانه های گیاهی گلدار به دست می آید که در نقاط مختلف دنیا از جمله خاورمیانه، آسیای غربی و اروپای شرقی به وفور یافت می شود. تحقیقات تاریخی نشان می دهد که این روغن برای نخستین بار در مقبره توت عنخ آمون یافت شده است و پیامبر اسلام نیز آن را به عنوان گیاهی پر برکت ستایش کرده است؛ گیاهی با قدمتی نزدیک به 4000 سال که گفته می شود هر چیزی غیر از مرگ را درمان می کند. اگرچه این گفته تنها تعبیری برای نشان دادن خواص فراوان این گیاه است، اما دانشمندان را به انجام تحقیقاتی عمیق تر در مورد خواص این روغن معجزه آسا برای مراقبت از پوست و مو ترغیب ساخته است.
فواید روغن سیاه دانه
روغن سیاه دانه با داشتن مواد مغذی مفید، برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. روغن سیاه دانه فشرده سرد عمدتا حاوی چندین اسید غیراشباع با حداکثر 60 درصد اسید لینولئیک، 20 درصد اسید اولئیک، 3 درصد اسید ایکوزادینوئیک و چند اسید چرب اشباع مانند آراشیدیک، پالمتیک، استئاریک و اسیدهای میریستیک است. این روغن همچنین حاوی توکوفرول (ویتامین E)، بتا سیتوسترول، تیموکینون و مقادیر اندکی تیمول و کارواکرول است. از میان تمامی این ترکیبات فعال، تیموکینون به عنوان منبع اصلی فواید آرایشی و بهداشتی آن به حساب می آید. روغن سیاه دانه همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد التهابی و بازسازی کننده پوست است و وجود SPF طبیعی نیز در آن به اثبات رسیده است. با این حال به طور کلی نباید به روغن های گیاهی برای محافظت از پوست در برابر آفتاب اکتفا نمود.
ویژگی های روغن سیاه دانه
در سال های اخیر به دلیل خواص روغن سیاه دانه، از آن چه به عنوان یک ماده مستقل و چه در فرمولاسیون ترکیبات مختلف استفاده می شود. این روغن با رنگی اغلب نارنجی و رایحه ای متمایز که می تواند شامل طیف رایحه های تند زیره سبز تا رایحه های ملایم تر باشد، شناخته می شود. استفاده از این روغن در فرمولاسیون برخی از صابون های سنتی به خودی خود گواهی بر اهمیت فرهنگی و تاریخی آن در مراقبت از پوست و مو است.
نحوه بهره گیری از خواص روغن سیاه دانه
دو روش کلی برای استفاده از این روغن معجزه آسا در لوازم آرایشی، بهداشتی و مراقبت از مو وجود دارد که عبارت اند از:
– روغن پرس سرد: اسید لینولئیک بالا به این روغن، ارزش ید بالایی می دهد. این بدین معنا است که این روغن به حرارت حساس است و باید در مرحله خنک شدن اضافه شود. از این روغن می توان به صورت خالص استفاده نمود، اما به دلیل عطر فلفلی و غلظت زیاد می توان آن را با کرم های مراقبت از پوست یا کرم پودر نیز ترکیب کرد تا اندکی رقیق تر و ملایم تر گردد.
– روغن حامل CO2 استخراج شده: این روغن عصاره CO2 نسخه فوق العاده روغن پرس سرد است. این روغن علیرغم داشتن مشخصات اسیدهای چرب مشابه، عطر قوی تری دارد؛ زیرا غلظت مواد فعال فرار آن که تیموکینون مهم ترین آن ها است می‌تواند تا پنج درصد یا بیشتر باشد. پیش از استفاده از این نوع روغن سیاه دانه، حتما تست حساسیت لازم است؛ زیرا ممکن است عصاره آن در دوزهای بالا برای برخی از پوست ها مناسب نباشد و حساسیت ایجاد کند. این نوع روغن سیاه دانه برای خانم های باردار یا شیرده منع مصرف دارد.
خواص روغن سیاه دانه در محصولات پوست و مو
بهره گیری از روغن سیاه دانه در ترکیب محصولات مخصوص پوست های مستعد لک بسیار مفید است. این روغن همچنین در سرم های مو و پوست سر و محصولات مراقبت از پوست دست یا پا نیز موثر عمل می کند.
خواص روغن سیاه دانه برای پوست بدن
به دلیل مزایای آنتی اکسیدانی و ضد التهابی فراوان روغن سیاه دانه، از آن به وفور در فرمولاسیون محصولات مراقبت از پوست بهره گرفته می شود. از سوی دیگر خاصیت تسکین دهندگی و مرطوب کنندگی این روغن موجب شده تا برای انواع پوست ها به ویژه پوست های خشک و بالغ مناسب باشد. همچنین اثر ضد باکتریایی این روغن باعث شده تا گزینه ایده آلی برای پوست های مستعد لک باشد. این روغن برای درمان بیماری های پوستی ناشی از خشکی مانند اگزما و پسوریازیس موثر عمل می نماید. از دیگر خواص روغن سیاه دانه می توان به تقویت سد دفاعی پوست اشاره کرد.
خواص روغن سیاه دانه برای مو و پوست سر
اگرچه تحقیقات علمی در مورد تاثیر روغن سیاه دانه بر رشد مجدد مو همچنان در مراحل اولیه قرار دارد، اما برخی از مطالعات در مقیاس کوچک گویای مزایای بالقوه این روغن است. با این حال از آنجایی که در این مطالعات اغلب روغن سیاه دانه در ترکیب با سایر مواد مورد بررسی قرار گرفته است، بنابراین تعیین اثرات خاص آن بر رشد مو اندکی چالش برانگیز است. در سال 2013 میلادی در مطالعه ای که بر روی ده بیمار مبتلا به اختلال پوست سر با مشخصه موهای نازک و دارای ریزش مو انجام شد، مشخص گردید که سه ماه استفاده از یک لوسیون پوست سر حاوی نیم درصد اسانس سیاه دانه می تواند تا هفتاد درصد به بهبود تراکم و ضخامت موها کمک کند. با این حال، این تنها یک مطالعه با حجم نمونه کوچک است که در آن از فرمولاسیونی حاوی مقدار کمی اسانس سیاه دانه استفاده شده است.
به طور کلی به دلیل خواص ضد میکروبی و مرطوب کنندگی بالا، روغن سیاه دانه می تواند به عنوان یک نرم کننده عالی عمل کند. علاوه بر آن می توان این روغن را با انواع روغن های مغذی نظیر رزماری، زردآلو، آووکادو، جوجوبا یا روغن دانه کدو ترکیب نمود و از آن معجونی جادویی و منحصر به فرد برای مراقبت از موها تهیه کرد. از سوی دیگر می توان روغن سیاه دانه را با شامپو یا ماسک مو نرم کننده نیز ترکیب نمود و روغن جوجوبا را نیز به آن اضافه کرد.
درمان های دست و پا با روغن سیاه دانه
روغن سیاه دانه به دلیل بهره مندی از خاصیت ضد قارچی، ماده ای طبیعی برای کرم های پا، ماسک ها و اسکراب ها و همچنین کرم های دست و کوتیکول به حساب می آید. علاوه بر آن ترکیب این روغن با روغن کرچک، مرطوب کننده ای ایده آل برای پوست های خشک دست و پا محسوب می گردد. همچنین برای نرم تر شدن پوست دست و پا و تقویت ناخن ها نیز می توان این روغن را با کرم دست و پا ترکیب نمود.
سوالات متداول
خواص روغن سیاه دانه برای پوست چیست؟
روغن سیاه دانه سرشار از اسیدهای چرب و آنتی اکسیدان است که استفاده از آن به تامین مواد مغذی مورد نیاز پوست، کاهش التهاب و مبارزه با رادیکال های آزاد کمک می کند و در نتیجه موجب شادابی و سلامت پوست می شود.
خواص روغن سیاه دانه برای مو چیست؟
تصوری که وجود دارد این است که این روغن با خواص ضد میکروبی خود فولیکول های مو را تقویت می کند و رشد آن ها را تسریع می بخشد. به طور کلی اگرچه تحقیقات علمی در مورد تاثیرات روغن سیاه دانه بر رشد مجدد مو هنوز در مراحل اولیه است، اما در مورد تاثیر آن در نرم کردن و بازسازی مو و پوست سر تردیدی وجود ندارد.
آیا می توان روغن سیاه دانه را با مواد دیگر ترکیب کرد؟
بله. برای بهره مندی از مزایای بیشتر محصولات مراقبت از پوست و مو می توان این روغن را با سایر روغن‌های حامل، روغن‌های ضروری و مواد فعال ترکیب نمود.
غلظت مناسب روغن سیاه دانه در فرمولاسیون ترکیب های مختلف چه میزان است؟
معمولا غلظت روغن سیاه دانه در ترکیبات مختلف بین 1 تا 10 درصد متغیر است که دلیل آن نیز عمدتا رایحه کمی تند این روغن است. با این حال، غلظت دقیق این روغن بسته به نوع محصول فرموله شده می تواند متفاوت باشد.
روغن سیاه دانه دارای چه رایحه ای است؟
این روغن رایحه ای کمی تند و خاکی دارد که کاملا قوی و خاص به نظر می رسد.
روغن سیاه دانه بر روی پوست چه احساسی ایجاد می کند؟
این روغن به خوبی جذب پوست می شود و از خود حسی غیر چرب و مرطوب بر جای می گذارد. با این حال، بافت آن می تواند بسته به فرمولاسیون متفاوت باشد.
آیا روغن سیاه دانه را باید در شرایط خاصی نگهداری کرد؟
برای جلوگیری از اکسید شدن این روغن بهتر است آن را در جای خنک و تاریک نگهداری کنید. نگهداری صحیح و مناسب از این روغن در حفظ اثربخشی و افزایش عمر مفید آن بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید
بدون دیدگاه